Jan van IJken komt uit Leiden en was niet bekend met de Filmclub LVSL. Het is hem vergeven want hij is geen alledaagse filmer.
Hij heeft de sprong gewaagd om van het fotograferen en filmen zijn beroep te maken. Dat kon omdat zijn werk via het internet wereldwijd de aandacht trok en ook door zeer gerenommeerde instellingen als “National Geographic” en museum De Lakenhal werden aangekocht.
Hij filmt en fotografeert in zowel zwart-wit als kleur. De keuze hangt af hoe het onderwerp het sterkst naar voren komt. Zo is de film “The art of flying” in zwart-wit. Zwermen spreeuwen maken de meest spectaculaire vormen tegen een heldere lucht. Daarentegen is de film “Facing Animals” in kleur. De film gaat over hoe de mens met dieren omgaat van de efficiënte bio-industrie tot prijsdier en knuffel.
Wat hem tot een buitencategorie filmer maakt zijn de filmopnamen met een microscoop.
“Becoming” zijn opnamen van een embryo dat zich ontwikkelt tot een salamander.
“Planktonium” bestaat uit opnamen van een enorme diversiteit aan plankton. Het zijn microscoopopnamen van organismen kleiner dan twee millimeter. Ze zitten overal. Jan vist ze uit sloten en plassen. Het lijken buitenaardse wezentjes maar ze zijn wel van essentieel belang voor de zuurstof op onze planeet.
Beide zijn filmprojecten die rustig twee tot drie jaar in beslag hebben genomen.
Alle films zijn zonder commentaar. Bij Jan moeten de beelden voor zich spreken. Wel zijn de films van een achtergrondgeluid voorzien. Bij de buitenopnamen is dat live-geluid. Bij de microscoopopnamen is dat geluid dat onder water is opgenomen. Voor “Planktonium” heeft hij daar zelfs een Zweedse componiste bij ingeschakeld.
Zijn films voldoen niet aan de gebruikelijke filmregels. Wel zijn de opnamen van een ongekende kwaliteit en laten de kijker in verbazing achter. Al met al, een spectaculaire avond met een verrassend andere kijk op onze planeet.
Arie de Ridder