Clubavond met Valentine Kuijpers.
Valentine is sinds 2008 conservator bij “Beeld & Geluid”. Bij “Beeld & Geluid” hebben ze een papieren archief, een ruimte met filmapparatuur en een filmarchief. Hier worden ook films van amateurs bewaard.
Amateurfilms komen niet zomaar in aanmerking om te worden gearchiveerd. Aangeboden films worden eerst bekeken. Dat is nodig want over het hele land worden duizenden films aangemeld en binnen de kortst mogelijke keren zou de collectie niet te overzien zijn.
Bij de criteria voor opname behoren een ethische check, een privacy-check en een check op auteursrechten. Verder moet het de originele film zijn en niet een kopie of wat dan ook. De “zachte” maatstaven zijn minder duidelijk. Valentine kon daarvoor geen harde criteria geven maar prijswinnende films kunnen interessant zijn. Bekende mensen uit de amateur filmwereld zoals Dick Boer, schrijver en uitgever van het blad Focus, en Dick Laan, kinderboekenschrijver en filmpionier, krijgen extra aandacht.
Opvallend is dat over de laatste dertig jaar nauwelijks films in de databank zijn. Waarschijnlijk kunnen mensen uit deze periode nog geen afstand doen van hun films. De oudste film bij “Beeld & Geluid” is overigens uit 1912.
Ter illustratie worden twee stomme films in zwart-wit “gedraaid”; een film over de “Jodenhoek” in Amsterdam en een 16mm-film uit Nederlands-Indië.
De allereerste films hadden een breedte van 35 mm. Vanaf ongeveer 1920 kwam de 16mm-film. Deze lag beter binnen handbereik van de amateur. Het Franse Pathé bracht kort daarna het slimme 9,5mm uit. In 1932 kwam Kodak met de 8mm-film die het de amateurfilmer nog makkelijker maakte. En daarmee komen ook de eerste periodieke film- en fototijdschriften uit.
Illustratief voor de 9,5mm film wordt een kinderfilm uit 1930 vertoond. Daarna komen twee films van Jan van Weeszenberg (1924-2010) op 8mm; de film “Poppen” en een film waarin hij een samenspraak met zichzelf heeft.
Intermezzo
De Leidse Smalfilm Liga nu Filmclub LVSL werd al in 1942 opgericht.
Eén van de oprichters was Emile Timan (1917–2011). Hij maakte als tiener zijn eerste film in de jaren ’30.
Een film met een Meccano-kraan in de hoofdrol. De films van Emile zijn stuk voor stuk de moeite waard.
Zijn filmvoorstellingen waren wereldberoemd in Leiden en omgeving.
Ook de films van Emile zijn opgenomen in de collectie van “Beeld & Geluid”.
Na de pauze wordt in een 55 minuten durende sessie films uit het filmarchief getoond. In de sessie zit een film met Rotterdamse straatbeelden en films van bekende Leidse filmers, zoals:
– Herman Kleibrink (1910-1991), medeoprichter LVSL en fotograaf van het Leidse stadsbeeld,
– Joop de l’Ecluse (1915-1983), animatiefilmer en
– Joop Piëete (1914-2014), geluidstechnicus en nasynchronisatie van films.
Als een filmer in zijn film beelden wil gebruiken uit het verleden zijn er films van “Peertube.tv” en “Openbeelden.nl” te downloaden.
Arie de Ridder