Na de mededelingen van André was het de beurt aan Steven Geldof. Hij vervolgde zijn leerschool van een maand eerder, maar toen vormde zijn eigen leven de rode draad bij zijn idee-vorming over film. Nu stond ons eigen leven centraal, althans voor zover het ging om het filmmaakproces. In oktober komt hij nog eens terug om de video’s te bespreken die zijn gemaakt als gevolg van zijn tips van vanavond.
De eerste stap in het filmmaakproces blijkt voor de meeste mensen een lastige te zijn. Dat is het bedenken van een idee en het uitwerken daarvan tot een film. Steven heeft daar een simpele oplossing voor: bedenk wat je leuk vindt om te doen en schrijf dat op. Schrijf dan nog een paar dingen op die je erg leuk vindt om te doen. We mochten dat ter plekke doen op een vel papier. Nadat we onze meest favoriete bezigheden hadden opgeschreven moesten we de aller-favorietste bezigheid omcirkelen en dit werkstuk doorschuiven naar de linker buur. Die moest een uitdaging bedenken voor je meest favoriete bezigheid, dus een probleem dat op zou kunnen doemen. De volgende buurman of – vrouw moest dit aanvullen met nog enkele problemen.
Waarom is een probleem zo belangrijk? Steven vroeg zich dat hardop af en gaf ook meteen het antwoord. Een probleem is de kern van elke goede film. Bedenk maar eens een James Bond zonder probleem. Zonder een boef met boze plannen, oftewel een probleem, wordt zo’n film nooit een interessante film. Steven ziet vaak dat met name beginnende filmamateurs een film maken zonder probleem, maar zonder probleem maak je geen goede film. In officiële filmtaal wordt een probleem meestal ‘het conflict’ genoemd.
In een voorbeeldfilmpje laat Steven zien hoe dat werkt. We zien als eerst een park met mensen in mensen met zomerse kledij of met badkleding aan. Je weet nu dat de setting van de film een zomerse dag in een park is en dat mensen er zomers bijliggen. Dan krijgen we een kartonnen bord in beeld met de uitnodigende tekst ‘Do you dare?’ en daarnaast een tafeltje met een water soaker erop. Dat is een bijzondere uitnodiging die een probleem introduceert, want iedereen begrijpt dat je wordt uitgenodigd om de watersoaker te pakken, maar wat gebeurt er dan? Durf je dit echt aan?
Hierna zie je dat het bord in het park staat en dat er mensen langs lopen, die kijken, maar doorlopen. De spanning wordt langzaam opgevoerd, want fietst iemand om het bord heen, maar deze rijdt toch maar liever door. Daarna is het gelukkig raak, want iemand blijft staan, pakt de water soaker op kijkt behoedzaam om zich heen. Van alle kanten lopen mensen op hem af en ja, zij spuiten hem nat met hun waterspuitgeweren. Het is een beetje voorspelbaar, maar ook invoelbaar leuk. De crux van de film zit hem dus in het probleem of iemand durft of niet.
In de volgende film laat Steven zien dat je al een aardig filmpje maakt met een klein idee als basis. Zijn veertigste verjaardag viel midden in de coronatijd en kon dus niet groots gevierd worden. Hij filmde wat er die dag gebeurde, want zijn vrouw had een aantal verrassingen bedacht. Tussen deze opnames vertelt hij steeds zelf tegen de camera wat hij denkt en voelt, wat zijn verwachtingen zijn en wat hij wenst en het is die eigen persoonlijke invalshoek die de film interessant maakt.
Over ‘het probleem’ merkt Steven nog op dat je in een film een aantal problemen kunt tackelen, maar dat je je ook tot een enkel probleem kunt beperken door dit van alle kanten te bekijken. De relevante vraag is daarbij dat je goed moet formuleren waarom je een antwoord wilt op je onderzoeksvraag. Als de kijker weet waarom je iets belangrijk vindt weet hij wat er voor je op het spel staat en wordt de film interessanter.
Na de pauze ging Steven vooral in op vragen. De eerste vraag ging over het filmen op de openbare weg. Hoe los je het probleem op dat mensen niet gefilmd willen of mogen worden? Het antwoord is dat je volgens de wet mensen altijd mag filmen, maar dat je hun toestemming moet hebben als je de film gaat vertonen. Die toestemming hoef je niet te vragen van mensen die je op de achtergrond ziet, want het gaat erom of iemand zo duidelijk in beeld verschijnt dat je kunt zien wie het is. Steven vraagt dus toestemming aan mensen die in close-up of anderszins duidelijk in beeld komen. Of hij mensen schriftelijk laat tekenen dat ze afstand doen van het portretrecht, laat hij van de persoon afhangen. Soms vertrouwt hij op een mondelinge toezegging.
En dan is er nog een verschil tussen de strikt juridische zaak en de praktijk. Zelfs een getekende quit-claim is niet altijd een waterdichte bescherming. En bij alle bezwaren bij de rechter geldt dat het de klager gaat om geld. Het heeft weinig zin om van een amateurfilmer die niets aan zijn film verdient geld te vragen. Het gevaar bij een amateurfilmer is dat je, als iemand bezwaar maakt, de klager uit de film moet halen.
Na de vragen over wetgeving laat Steven nog een filmpje zien. Hij vertelt dat hij niet altijd een plan heeft voordat hij gaat filmen. Op een wandeling met een collega door Bryce Canyon in de Verenigde Staten filmde hij wel, maar pas thuis besloot hij er een film van te maken. Ook nu weer vulde hij de mooie opnames aan met wat hij tegen de camera vertelde. Hij vertelde wat voor indruk het mooie landschap op hem maakte en wat voor gedachten er bij hem opborrelden. Hij vertelde dat hij ook nu weer een film maakte aan de hand van een probleem of eigenlijk een onderzoeksvraag. De film werd op deze manier een mini-onderzoek naar schoonheid.
In feite blijkt elke film van Steven als basis een probleem of onderzoeksvraag te hebben ook al valt dit niet altijd duidelijk op. En elke film heeft de opbouw van eerst een sfeerschets, dan het probleem en dan het antwoord.
Als laatste film van de avond laat Steven een film zien die het antwoord is op zijn vraag hoe het is om met Kerst verplicht te moeten werken en hoe je dat voor hen leuker kunt maken. Zijn oplossing was wel wat bewerkelijk. Hij bouwde een flinke aanhangwagen om tot kersttoneel en reed die met een auto langs een aantal fastfood-restaurantketens. Terwijl hij langs de loketten van het afhaalgebeuren reed zong een koor vanaf de aanhangwagen het personeel van het restaurant een vrolijk kerstlied toe. Het was niet makkelijk om uit te voeren, maar het werd een heel leuke film om de avond mee af te sluiten. De film staat op You Tube en op zijn kanaal (en website) kun je je nog steeds abonneren op zijn maandelijkse nieuwe films: zie via een zoekmachine: Inspirerende Hutspot.
Jan van Wandelen