Vanavond gaat stadsgenoot Jan Stap ons het nodige vertellen over zijn werk als filmmaker. Ter eigen introductie vertelt Jan dat hij met zijn films mensen, bedrijven en organisaties helpt hun doelen te bereiken. Dat doet hij bijvoorbeeld door (positieve) invloed uit te oefenen op overheidsbeleid; bijvoorbeeld in zijn film ‘Leids Plastic’. Later op de avond laat Jan ook zien dat zijn films bijdragen aan een grotere sociale cohesie en een verdere invulling geven aan bewonersparticipatie in wijkprojecten. Voor bedrijven maakt Jan bedrijfsplannen in filmvorm voor een betere presentatie aan stakeholders. Verder vertelt Jan dat hij zich niet beperkt tot Nederlandstalige films. Hij heeft ervaring met producties in het Engels, Duits, Frans, Pools, Mandarijn en Arabisch!.
De eerste film die Jan vanavond laat zien, is de documentaire ‘Leids Plastic’ een gezamenlijk project van filmmaker Jan Stap die de documentaire maakte, Leidsch Dagblad journaliste Jorien van der Keijl die een achtergrondartikel schreef en journaliste Reanne van Kleef van Sleutelstad FM die een podcast maakte. Het project is mede mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds
Jan vertelt eerst waar het idee vandaan komt. Vervolgens wil hij over het uitgebreide onderzoek vertellen; wat daar allemaal bij komt kijken. Daarna komt de gebruikte apparatuur aan de beurt en vertelt hij wat over de montage van de film.
Het idee is ontstaan toen de gemeente Leiden op 1 januari 2019 stopte met het apart inzamelen van afvalplastic. Tot dan werd het plastic afval door de bewoners gescheiden in speciale afvalbakken. De gemeente, ging toen over tot het zogenaamde achteraf scheiden in afvalverwerkingsbedrijven! Volgens de gemeente kunnen met achteraf scheiden, ook wel nascheiden genoemd, van PMD hogere milieudoelstellingen dan nu behaald worden en als bijkomend voordeel zou dat voor veel bewoners die klein behuisd zijn, meer ruimte vrijkomen door een afvalbak minder. Al gauw kwam de vraag in hoeverre het totale milieu-effect wel juist berekend was. Daar kwam nog bij dat er bij de Leidse Universiteit een andere opvatting leefde èn het feit dat de meeste omliggende gemeentes niet mee gingen met nascheiden. Dat alles bracht de vraag, of nascheiden nou wel een goed idee was. Een onderzoek daarna werd het onderwerp van deze documentaire.
Het onderzoek voor de film betrof de volgende vragen: Waar gaat het plastic heen? Hoe halen ze het uit het restafval? Wordt het wel gerecycled? Waar dan? Wat is beter: scheiden aan de bron of nascheiden?
In de film blijkt dat het plasticafval een lange weg te gaan heeft, voordat er sprake is van recycling! Zo zijn er opnames te zien bij AVR in Rotterdam waarna het tot balen geperste plastic naar verwerkingsbedrijven in Duitsland gaan. Een groot deel (ca. 75%) wordt uiteindelijk tot plastic chips verwerkt in veelal in ons Land gevestigde bedrijven. Die maken er dan weer nieuwe plastic producten van. De rest dat niet gerecycled kan worden wordt gebruikt als brandstof voor de steen- en betonindustrie. Bij je onderzoek komt heel wat kijken. Hoe kom je ergens achter?
. Veel zoeken, bellen op bezoek gaan en praten
. Let op want bedrijven zijn bang negatieve publiciteit
. Bedrijven vertellen niet alles i.v.m. concurrentie
. Vertrouwen winnen is erg belangrijk
. Afspraken maken over o.a. voor af bekijken van de film vóór publicatie
. Zowel deskundigen als literatuur raadplegen
Montage: Voor de montage van de film gebruikte Jan, die overigens regelmatig samenwerkt met Henny Hartevelt, het programma Edius; dat voor Jan zijn films veel mogelijkheden biedt. In de zaal blijkt dat dit programma binnen de LVSL (nog) niet veel in gebruik is.
De apparatuur die bij de film gebruikt is:
Camera: Panasonic AG-CX350 en telefoon (Jan gebruikt nu Canon XF 605: goede autofocus, beeldkwaliteit optische stabilisatie en 4 sporen geluid)
Statieven: Monfrotto of Schachtler en Ikan schouderstatief
Lampen: Monfrotto Croma2 lightpanel en Lowel Light kit
Microfoons: Sennheiser richtmicrofoon, Rode lavalier (bedraad) voor intervieuwer , Sennheiser EW G4 microfoonset.
Nog een nakomende tip van Jan: ‘Er was bij de aanwezigen veel belangstelling voor de kleine vlog-camera t.w. de DJI Osmo Pocket 2. Omdat er inmiddels een nieuwe versie, de Osmo Pocket 3, op de markt is, is de Osmo Pocket 2 relatief goedkoop te vinden op o.a. Marktplaats. Ik vond hier een leuke review’.: https://www.youtube.com/watch?v=n8PTAkf5Cng
Na afloop krijgt Jan voor zijn uitstekende documentaire een groot applaus. De film wordt erg gewaardeerd door de aanwezigen leden. Na wat vragen over o.a. zijn interview-ervaringen, vertelt Jan dat hij graag andere Leidse documentaires wil maken en vraagt de aanwezigen over actuele en interessante onderwerpen na te denken. Die kunnen dan wellicht in aanmerking komen voor financiering uit het Leids Mediafonds. De film ‘Leids Plastic” is te zien via deze link: https://www.janstapfilm.nl/documentaire-3/leids-plastic/
Na de pauze kijken we naar ‘De Toekomst’, een andere documentaire van Jan Stap. De documentaire gaat over het voormalige jongerencentrum ‘Het Chillhouse’ in de Leidse Slaaghwijkbuurt. Over de inhoud: Het centrum heeft een slechte naam. Wat een jongerencentrum zou moeten zijn, is een hangplek geworden. Bovendien dreigt totale sluiting. Daar moet wat aan veranderen, vindt Halim. Jan vertelt verder: Toen Halim en ik elkaar leerde kennen, wisten we al snel dat we samen een film konden maken. Halim kent de jongeren in de wijk en ik kan filmen. Ik ben gefascineerd door de manier waarop Halim de jongeren in de buurt stimuleert om goede keuzes te maken. Wat niet altijd even makkelijk is’.
Boeiend is te zien hoe gefilmd is in een omgeving waar je lang niet altijd zou verwachten dat het gaat lukken! ‘De Toekomst’ is eveneens een interessante film. Ook in deze documentaire zien we Jan zijn betrokkenheid bij sociaal- en milieu gerelateerde vraagstukken in onze samenleving! ‘De Toekomst’ staat op de website van Jan https://www.janstapfilm.nl/documentaire-3/overige-documentaires/
Na een dankwoord van de voorzitter aan Jan voor zijn mooie films eindigt deze geslaagde LVSL-avond.
Jos Duijnhoven